Klasyfikacja procesów biznesowych według APQC – pomysł na architekturę procesów w przedsiębiorstwie

Wstęp

Efektywne zarządzanie procesami biznesowymi jest kluczowe dla sukcesu organizacji. Aby firmy mogły skutecznie analizować, optymalizować i porównywać swoje procesy, American Productivity & Quality Council (APQC) opracował Process Classification Framework (PCF) – Ramowy Model Klasyfikacji Procesów. Jest to uniwersalne narzędzie umożliwiające organizacjom z różnych branż standaryzację działań, benchmarking i doskonalenie operacyjne.

W tym artykule przedstawimy klasyfikację procesów według APQC, jej kluczowe kategorie oraz branżowe wersje frameworku, które pomagają firmom dostosować PCF do specyfiki swojej działalności.

Czym jest APQC Process Classification Framework (PCF)?

APQC PCF to hierarchiczna struktura procesów biznesowych, która pomaga organizacjom w identyfikacji, analizie i optymalizacji ich działań. Jest to globalny standard, który:

✅ Zapewnia jednolite podejście do klasyfikacji procesów
✅ Ułatwia benchmarking i porównanie z liderami branży
✅ Pomaga w optymalizacji i automatyzacji procesów
✅ Wspiera inicjatywy Lean, Six Sigma i transformację cyfrową

Framework ten jest uniwersalny i może być stosowany w różnych branżach, ale APQC opracował również branżowe wersje PCF, które uwzględniają specyficzne wymagania sektorów takich jak motoryzacja, finanse, zdrowie, telekomunikacja czy przemysł energetyczny.

Struktura klasyfikacji procesów według APQC

APQC PCF dzieli procesy na 12 głównych kategorii, obejmujących zarówno procesy operacyjne (core business processes), jak i procesy wspierające i zarządcze (enabling processes).

Procesy operacyjne (Core Business Processes)

To procesy bezpośrednio związane z tworzeniem wartości dla klientów.

1️.Zarządzanie strategią i innowacją

• Definiowanie strategii biznesowej
• Monitorowanie rynku i konkurencji
• Zarządzanie innowacjami

2️.Zarządzanie relacjami z klientami

• Marketing i sprzedaż
• Obsługa klienta
• Zarządzanie relacjami

3️.Rozwój i zarządzanie produktami oraz usługami

• Projektowanie produktów
• Zarządzanie cyklem życia produktów
• Badania i rozwój

4️.Zarządzanie dostawami i logistyką

• Zakupy i zarządzanie dostawcami
• Logistyka i dystrybucja
• Planowanie łańcucha dostaw

5️.Zarządzanie operacjami

• Produkcja i montaż
• Optymalizacja procesów
• Zarządzanie jakością

6️.Zarządzanie aktywami

• Utrzymanie ruchu
• Zarządzanie infrastrukturą
• Optymalizacja wykorzystania zasobów

Procesy wspierające i zarządcze (Enabling Processes)

To procesy, które nie generują wartości bezpośrednio dla klientów, ale zapewniają sprawne funkcjonowanie organizacji.

7️.Zarządzanie zasobami ludzkimi (HR)

• Rekrutacja i rozwój pracowników
• Zarządzanie wydajnością i wynagrodzeniami

8️.Zarządzanie IT i technologią

• Cyfryzacja i automatyzacja procesów
• Zarządzanie danymi i cyberbezpieczeństwo

9️.Zarządzanie finansami

• Budżetowanie i analiza kosztów
• Audyt i compliance

 10. Zarządzanie relacjami zewnętrznymi i regulacjami

• Zarządzanie zgodnością z przepisami
• Zarządzanie ryzykiem prawnym

1️1. Zarządzanie wiedzą i doskonaleniem

• Benchmarking i analiza porównawcza
• Ciągłe doskonalenie procesów

1️2. Ochrona środowiska, zdrowie i bezpieczeństwo (EHS)

• Zrównoważony rozwój
• Zarządzanie bezpieczeństwem pracy

Branżowe frameworki APQC PCF

APQC opracował również specjalistyczne wersje PCF dla konkretnych branż, co pozwala organizacjom na dopasowanie modelu klasyfikacji procesów do ich specyfiki. Dzięki temu firmy mogą jeszcze lepiej analizować i optymalizować swoje procesy, uwzględniając specyficzne wymagania regulacyjne, technologiczne i operacyjne.

Przykładowe branżowe frameworki APQC:

📌 Motoryzacja (Automotive)
Zawiera specyficzne procesy związane z zarządzaniem łańcuchem dostaw, produkcją pojazdów, serwisowaniem i zarządzaniem częściami zamiennymi.

📌 Usługi finansowe (Financial Services)
Obejmuje procesy charakterystyczne dla bankowości, ubezpieczeń i zarządzania inwestycjami, w tym compliance, ryzyko kredytowe i regulacje finansowe.

📌 Zdrowie i opieka medyczna (Healthcare)
Zawiera procesy dotyczące zarządzania pacjentami, operacji szpitalnych, przetwarzania danych medycznych i zgodności z przepisami (np. HIPAA).

📌 Energetyka i zasoby naturalne (Energy & Utilities)
Obejmuje procesy związane z zarządzaniem produkcją i dystrybucją energii, konserwacją infrastruktury oraz ochroną środowiska.

📌 Telekomunikacja (Telecommunications)
Obejmuje procesy zarządzania siecią telekomunikacyjną, obsługą klienta, planowaniem infrastruktury i usługami cyfrowymi.

📌 Administracja publiczna (Government & Public Sector)
Dostosowany do działalności urzędów i instytucji publicznych, uwzględnia zarządzanie budżetem, usługami publicznymi i regulacjami.

Dzięki branżowym frameworkom PCF, organizacje mogą dopasować klasyfikację procesów do realiów swojej działalności, co pozwala na bardziej precyzyjne analizy i skuteczniejsze wdrażanie usprawnień.

Korzyści z zastosowania APQC PCF w organizacji

✅ Standaryzacja i lepsza organizacja procesów
Dzięki PCF firmy mogą usprawnić zarządzanie procesami poprzez jasną i logiczną klasyfikację działań.

✅ Benchmarking i porównywanie wyników
Firmy mogą porównać swoje procesy z liderami branży, co ułatwia identyfikację luk w efektywności.

✅ Usprawnienie transformacji cyfrowej
PCF pomaga w identyfikacji obszarów do automatyzacji i wdrożenia narzędzi IT.

✅ Lepsza kontrola nad procesami i kosztami
PCF umożliwia dokładną analizę kosztów operacyjnych i optymalizację wydatków.

✅ Dostosowanie do regulacji branżowych
Dzięki frameworkom branżowym organizacje mogą łatwiej spełniać wymogi prawne i regulacyjne.

Podsumowanie

APQC PCF to przydatne narzędzie do klasyfikacji i organizacji procesów biznesowych w firmie. Dzięki standardowej strukturze oraz branżowym frameworkom, firmy mogą usprawnić operacje, zwiększyć efektywność i porównać swoje wyniki z najlepszymi organizacjami na świecie.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, odwiedź APQC.org i sprawdź, jak możesz zbudować system zarządzania procesami w swojej organizacji! 🚀