paź 23, 2024

Wprowadzenie

Ustalanie celów oraz ich efektywne kaskadowanie w przedsiębiorstwie jest kluczowym elementem zarządzania organizacją. Odpowiednio zdefiniowane cele dają pracownikom jasno określoną ścieżkę działania i wyznaczają kierunek rozwoju firmy. Istnieje wiele metod, które pomagają firmom w skutecznym zarządzaniu celami. W tym artykule przedstawimy pięć popularnych podejść do zarządzania celami i ich kaskadowania w organizacji: Management by Objectives (MBO), GROW, OKR, Hoshin Kanri oraz Balanced Scorecard (BSC). Każda z tych metod ma swoją unikalną historię, zasady działania oraz obszary zastosowania.

1. Management by Objectives (MBO) – Zarządzanie przez Cele

Geneza i zasady funkcjonowania

Zarządzanie przez Cele (MBO) zostało opracowane przez Petera Druckera w latach 50. XX wieku. Drucker uważał, że organizacje osiągają lepsze wyniki, gdy kierownictwo i pracownicy współpracują nad wspólnymi celami. Kluczowym elementem tej metody jest to, że cele są definiowane na różnych poziomach organizacji w sposób „odgórny” i „oddolny”. Oznacza to, że cele strategiczne są przekazywane na niższe poziomy zarządzania i dopasowywane do celów indywidualnych pracowników.

Podstawowe zasady MBO:

  • Wyznaczanie konkretnych, mierzalnych celów na każdym poziomie organizacyjnym.
  • Zdefiniowanie jasnych kryteriów oceny postępów.
  • Regularne monitorowanie wyników oraz dostosowywanie celów w razie potrzeby.
  • Ocenianie pracowników na podstawie osiągniętych wyników, a nie tylko na podstawie ich aktywności.

Zalety MBO

  1. Precyzja w wyznaczaniu celów – MBO pomaga jasno określić, co firma chce osiągnąć, co zmniejsza ryzyko nieporozumień.
  2. Motywacja pracowników – pracownicy, mając jasne cele, mogą lepiej rozumieć, jak ich praca wpływa na sukces firmy.
  3. Elastyczność – możliwość dostosowania celów w trakcie realizacji umożliwia lepsze zarządzanie zmianami.

Zastosowanie i korzyści

MBO jest szczególnie skuteczne w organizacjach, które cenią sobie transparentność celów i regularne raportowanie wyników. Metoda ta sprawdza się w firmach z rozbudowaną hierarchią, gdzie istotne jest przekazywanie celów na niższe poziomy organizacji.

2. Metoda GROW

Geneza i zasady funkcjonowania

Metoda GROW została opracowana w latach 80. XX wieku przez Johna Whitmore’a i stanowi popularne narzędzie w coachingu, ale jest także szeroko stosowana w zarządzaniu firmami. Akronim GROW oznacza:

  • Goal (Cel),
  • Reality (Rzeczywistość),
  • Options (Opcje),
  • Will (Wola/Działanie).

Główna idea GROW polega na tym, aby pomóc pracownikom oraz menedżerom w znalezieniu drogi do osiągnięcia celów poprzez zrozumienie rzeczywistości, zidentyfikowanie opcji działania oraz podjęcie decyzji o najlepszym możliwym kroku.

Zalety GROW

  1. Prostota – metoda GROW jest łatwa do zrozumienia i wdrożenia, zarówno na poziomie indywidualnym, jak i zespołowym.
  2. Skoncentrowanie na rozwiązaniach – zamiast skupiać się na problemach, GROW koncentruje się na możliwościach i opcjach działania.
  3. Elastyczność – może być stosowana w różnych kontekstach, od coachingu indywidualnego po zarządzanie projektami.

Zastosowanie i korzyści

Metoda GROW jest powszechnie stosowana w firmach jako narzędzie wspierające rozwój osobisty pracowników, ale także jako sposób na rozwiązywanie problemów w zespołach. Dzięki swojej elastyczności, sprawdza się zarówno w małych firmach, jak i dużych korporacjach.

3. OKR (Objectives and Key Results)

Geneza i zasady funkcjonowania

OKR to metoda ustalania celów i mierzenia wyników, która zdobyła popularność dzięki firmom technologicznym, takim jak Google czy Intel. Twórcą tej metody jest Andrew Grove, który wprowadził ją w firmie Intel w latach 70. XX wieku. Objectives (Cele) to to, co organizacja chce osiągnąć, a Key Results (Kluczowe Wyniki) to mierzalne wskaźniki, które określają, czy cele zostały osiągnięte.

Podstawowe zasady OKR:

  • Cele są ambitne i inspirujące.
  • Kluczowe wyniki są konkretne, mierzalne i ograniczone czasowo.
  • OKR są publiczne, co zwiększa przejrzystość w organizacji.
  • Często są ustalane na krótsze okresy, np. na kwartał, co pozwala na regularne monitorowanie postępów.

Zalety OKR

  1. Jasność i przejrzystość – każdy w organizacji zna cele i może je monitorować.
  2. Skoncentrowanie na priorytetach – OKR pozwala skupić się na najważniejszych zadaniach i odrzucić mniej istotne.
  3. Elastyczność – regularne przeglądy wyników pozwalają na szybkie wprowadzenie zmian w przypadku zmieniających się warunków.

Zastosowanie i korzyści

OKR zyskał popularność głównie w branży technologicznej, ale jest wykorzystywany przez firmy z różnych sektorów. Jest to metoda szczególnie przydatna w dynamicznych środowiskach, gdzie konieczna jest szybka adaptacja i zmiana priorytetów.

4. Hoshin Kanri

Geneza i zasady funkcjonowania

Hoshin Kanri to japońska metoda strategicznego zarządzania, która została rozwinięta w latach 60. XX wieku w Japonii. Nazwa Hoshin Kanri oznacza „kompas zarządzania” i skupia się na długoterminowych celach strategicznych firmy. Główna idea tej metody to zapewnienie, że codzienne działania w firmie są zgodne z jej długoterminową strategią.

Podstawowe zasady Hoshin Kanri:

  • Zaangażowanie całej organizacji w wypracowanie planu strategicznego.
  • Kaskadowanie celów z poziomu strategicznego na operacyjny.
  • Regularne przeglądy wyników i dostosowanie działań do zmieniających się warunków.

Zalety Hoshin Kanri

  1. Skoncentrowanie na długoterminowej strategii – metoda pozwala na ustalanie celów na poziomie strategicznym, co zapewnia spójność działań w firmie.
  2. Zaangażowanie wszystkich poziomów organizacji – każdy pracownik ma wpływ na realizację celów, co zwiększa zaangażowanie i motywację.
  3. Regularne przeglądy postępów – dzięki regularnym analizom, firma może szybko reagować na zmieniające się warunki rynkowe.

Zastosowanie i korzyści

Hoshin Kanri jest wykorzystywany głównie w dużych firmach produkcyjnych, ale może być zastosowany także w innych branżach, które kładą duży nacisk na strategię długoterminową. Metoda ta zapewnia spójność działań na każdym poziomie organizacji, co jest kluczowe dla firm działających w szybko zmieniającym się otoczeniu.

5. Balanced Scorecard (BSC) – Zrównoważona Karta Wyników

Geneza i zasady funkcjonowania

Balanced Scorecard (BSC) została opracowana na początku lat 90. XX wieku przez Roberta S. Kaplana i Davida P. Nortona. Metoda ta została zaprojektowana jako narzędzie do pomiaru wyników organizacji nie tylko pod kątem finansowym, ale również z innych perspektyw, takich jak perspektywa klienta, procesów wewnętrznych oraz rozwoju i innowacji.

Podstawowe zasady BSC:

  • Cele są definiowane z czterech perspektyw: finansowej, klienta, procesów wewnętrznych i rozwoju organizacyjnego.
  • Każda perspektywa ma swoje kluczowe wskaźniki efektywności (KPI), które pomagają mierzyć postępy.
  • BSC łączy krótkoterminowe cele operacyjne z długoterminową strategią firmy.

Zalety BSC

  1. Kompleksowe podejście do wyników – metoda BSC pozwala mierzyć sukces organizacji w wielu wymiarach, nie tylko finansowym.
  2. Zrównoważone podejście do zarządzania – uwzględnienie różnych perspektyw (np. klienta czy innowacji) pomaga organizacji skupić się na zrównoważonym rozwoju.
  3. Spójność strategiczna – BSC pomaga w przełożeniu strategii firmy na konkretne działania operacyjne.

Zastosowanie i korzyści

Balanced Scorecard jest popularnym narzędziem w dużych organizacjach, zwłaszcza w sektorze usługowym i finansowym, gdzie ważne jest zarządzanie wieloma aspektami działalności jednocześnie. Metoda ta pozwala firmom na pełniejsze zrozumienie, w jaki sposób różne elementy działalności wpływają na wyniki końcowe.

Podsumowanie

Każda z opisanych metod ustalania i kaskadowania celów – MBO, GROW, OKR, Hoshin Kanri i Balanced Scorecard – ma swoje unikalne cechy i zastosowanie. Wybór odpowiedniej metody zależy od specyfiki firmy, jej kultury organizacyjnej oraz celów strategicznych. Wspólnym mianownikiem wszystkich tych metod jest dążenie do zwiększenia efektywności, zaangażowania pracowników i osiągania zrównoważonych rezultatów. Wdrożenie właściwej metody może przynieść firmie znaczące korzyści, zarówno w krótkim, jak i długim okresie.

Najbliższe szkolenia

Dane Kontaktowe

OPEN HORIZON Consulting sp. z o.o. sp.k.
NIP: 7831738456
REGON: 363868556

ul. Młyńska 5/9
61-729 Poznań

Telefon: +48 616 661 374

E-mail: biuro@openhorizon.com.pl

Social Media

Copyright © 2024 - Open Horizon Consulting - Szkolenia i Consulting dla Firm