Strategiczna Karta Wyników, znana również jako Balanced Scorecard (BSC), to narzędzie zarządzania, które umożliwia firmom przełożenie wizji i strategii na konkretne działania. W tym artykule przyjrzymy się genezie powstania BSC, jej strukturze, zaletom oraz sposobom zastosowania w przedsiębiorstwie.
Koncepcja Strategicznej Karty Wyników narodziła się na początku lat 90. XX wieku w ramach projektu badawczego na Uniwersytecie Harvarda prowadzonego przez Roberta S. Kaplana i Davida P. Nortona. Badacze ci zauważyli, że tradycyjne metody oceny wyników przedsiębiorstwa, bazujące głównie na wskaźnikach finansowych, nie są wystarczające do pełnej oceny jego działalności i realizacji strategii. BSC miało na celu dostarczenie bardziej zrównoważonego i kompleksowego podejścia do pomiaru wyników.
Strategiczna Karta Wyników dzieli się na cztery perspektywy, które odzwierciedlają kluczowe obszary działalności przedsiębiorstwa:
1. Perspektywa finansowa – koncentruje się na wynikach finansowych, takich jak rentowność, przychody czy wartość dla akcjonariuszy.
2. Perspektywa klienta – ocenia, jak przedsiębiorstwo jest postrzegane przez klientów i jakie są ich oczekiwania.
3.Perspektywa procesów wewnętrznych – skupia się na kluczowych procesach biznesowych, które mają wpływ na zadowolenie klienta i wyniki finansowe.
4.Perspektywa wzrostu i rozwoju – analizuje zdolność firmy do innowacji, uczenia się oraz rozwijania kompetencji pracowników.
Jednym z najważniejszych elementów wdrażania Strategicznej Karty Wyników (BSC) jest mapowanie strategii. To narzędzie pozwala na graficzne przedstawienie zależności pomiędzy różnymi elementami strategii, zdefiniowanymi wskaźnikami i działaniami. Mapowanie strategii ułatwia zrozumienie, jak poszczególne komponenty wpływają na realizację celów firmy, i stanowi doskonałą podstawę do komunikacji wewnętrznej oraz zewnętrznej.
BSC jest narzędziem, które wymaga precyzyjnej identyfikacji celów w ramach każdej z czterech perspektyw. Ważne jest również zrozumienie zależności pomiędzy tymi celami. Na przykład, inwestycje w rozwój pracowników (perspektywa nauki i rozwoju) mogą prowadzić do ulepszenia procesów wewnętrznych, co z kolei może wpłynąć na zadowolenie klienta i ostatecznie wyniki finansowe.
Dobrze zidentyfikowane i odwzorowane cele tworzą system wzajemnych relacji, który pomaga zarówno w monitorowaniu postępów, jak i w elastycznym reagowaniu na zmiany w otoczeniu biznesowym.
Nie mniej istotnym aspektem jest odpowiedni podział odpowiedzialności za realizację zdefiniowanych celów i wskaźników. Dzięki temu zespoły i jednostki organizacyjne wiedzą, za co są odpowiedzialne, i mogą być efektywnie oceniane i motywowane. To z kolei sprzyja kulturze wyników i odpowiedzialności na wszystkich poziomach organizacji.
W praktyce często stosuje się tzw. „karty odpowiedzialności” (Responsibility Scorecards), które są odmianą BSC dostosowaną do poszczególnych jednostek organizacyjnych, zespołów czy nawet pojedynczych pracowników. Pozwala to na mikrozarządzanie w ramach makrostrategii firmy.
Integracja w praktyce
• Mapowanie strategii służy jako „drogowskaz”, dzięki któremu można efektywnie komunikować strategię na wszystkich szczeblach przedsiębiorstwa.
• Identyfikacja celów i zależności pomiędzy nimi pozwala na zdefiniowanie konkretnych wskaźników (KPIs) i metryk, które będą monitorowane w czasie.
•Podział odpowiedzialności zapewnia, że wszyscy pracownicy rozumieją swoją rolę w realizacji strategii i są za nią odpowiedzialni, co sprzyja budowaniu kultury zorientowanej na wyniki.
Zastosowanie BSC w przedsiębiorstwie przynosi wiele korzyści, m.in.:
1.Zintegrowane zarządzanie: Łączy wskaźniki finansowe z niematerialnymi atutami przedsiębiorstwa, zapewniając holistyczne podejście do zarządzania.
2.Realizacja strategii: Ułatwia przekształcanie wizji i strategii firmy w konkretne działania i cele.
3.Motywacja pracowników: Jasno określone cele i wskaźniki motywują pracowników do skupienia się na kluczowych obszarach.
4.Poprawa komunikacji: Ułatwia komunikację strategii i celów wewnątrz przedsiębiorstwa, tworząc wspólny język dla wszystkich pracowników.
5.Lepsza kontrola wyników: Umożliwia monitorowanie i ocenę postępów we wszystkich kluczowych obszarach działalności.
6.Zwiększenie zaangażowania: Pomaga angażować pracowników na wszystkich szczeblach organizacji w proces realizacji strategii.
7.Rozwój zrównoważony: Promuje zrównoważony rozwój przedsiębiorstwa, uwzględniając zarówno aspekty finansowe, jak i niefinansowe.
8.Innowacyjność w zarządzaniu: Wprowadza innowacyjne podejście do zarządzania poprzez połączenie różnych perspektyw biznesowych.
9.Ulepszanie procesów: Umożliwia identyfikację obszarów wymagających poprawy i ulepszenia procesów biznesowych.
10.Elastyczność strategiczna: Zapewnia elastyczność w dostosowywaniu strategii i celów w reakcji na zmieniające się warunki rynkowe.
11.Zwiększenie transparentności: Poprawia przejrzystość działań i decyzji zarządczych, co sprzyja budowaniu zaufania wśród interesariuszy.
12.Wzmocnienie konkurencyjności: Poprzez lepsze zrozumienie kluczowych obszarów działalności i skupienie na strategicznych celach, firma może wzmocnić swoją pozycję na rynku.
Funkcjonowanie Balanced Scorecard (BSC) w przedsiębiorstwie, poprzez jego integrację z zarządzaniem projektami, pomiarem efektywności oraz budżetowaniem, umożliwia firmie skuteczniejsze osiąganie celów. W kontekście zarządzania projektami i usprawnieniami, BSC wspomaga w identyfikacji i priorytetyzacji projektów, i określenia tych, które są najbardziej istotne dla realizacji strategii przedsiębiorstwa. To pozwala również na skoncentrowanie uwagi i zasobów na tych procesach biznesowych i tych inicjatywach, które mają realny wpływ na strategiczne cele firmy.
BSC oferuje zrównoważony zestaw wskaźników, które pozwalają na monitorowanie postępów we wszystkich kluczowych obszarach działalności przedsiębiorstwa. Dzięki temu firma może śledzić swoje wyniki w różnych aspektach, od finansowych po niefinansowe, co jest kluczowe dla holistycznego zrozumienia postępu w realizacji celów.
Integracja BSC z procesem planowania rocznego i budżetowania umożliwia przedsiębiorstwu lepsze zarządzanie zasobami finansowymi. Firmy mogą dzięki temu skoncentrować swoje wydatki na tych działaniach, które przynoszą największą wartość dodaną, co przekłada się na bardziej efektywne i celowe wykorzystanie dostępnych środków finansowych. To z kolei wspiera realizację długoterminowej strategii i celów organizacji.
Strategiczna Karta Wyników to potężne narzędzie, które pozwala firmom przekształcić wizję i strategię w konkretne działania i osiągnięcia. Poprzez zintegrowane podejście do zarządzania, BSC pomaga przedsiębiorstwom w efektywnym realizowaniu swoich celów i budowaniu wartości dla akcjonariuszy.
Warsztat praktyczny 5S u Ciebie w firmie
Prosimy o kontakt w sprawie oferty!